12. Operacje dyskowe

Operacje dyskowe stanowią grupę procedur umożliwiających korzystanie z pamięci masowej komputera (urządzeń dyskowych) oraz urządzeń peryferyjnych (drukarka, ploter) w celu zapisu bądź odczytu rysunków lub bloków, eksportu rysunków do plików w formacie DXF (w celu wymiany z innymi programami graficznymi) lub też jego wydruku przy pomocy plotera lub drukarki. Procedury umożliwiają korzystanie z wszelkich zasobów pamięci masowej komputera łącznie z zasobami sieciowymi, co oznacza w szczególności rozszerzenie zasobów o urządzenia dyskowe innych jednostek komputerowych np. połączonych w sieć. Funkcje dyskowe dostępne są w opcji /Dysk/ menu głównego:

12.1. Zapis rysunku na dysk.

Zapis rysunku w zbiorze dyskowym jest jedną z podstawowych funkcji programu AlfaCAD. Funkcja ta pozwala na sukcesywne tworzenie rysunku w wielu sesjach programu, archiwizację rysunków, tworzenie bibliotek rysunków typowych czy powtarzalnych, wreszcie tworzenie kopii rysunków poprzez zapis do różnych katalogów i urządzeń dyskowych. Umożliwia to między innymi przenoszenie rysunków pomiędzy różnymi stanowiskami komputerowymi.

W zbiorze dyskowym rysunku zapisane są wszystkie informacje o rysunku oraz zmienne edycyjne pozwalające na wielokrotną edycję tego samego rysunku na jednym lub wielu stanowiskach komputerowych (np. w zespole projektowym).

12.1.1. Uaktualnienie rysunku

Każdy rysunek przy zapisie na dysk musi posiadać nazwę pod którą - w postaci zbioru dyskowego - może być zapisany w dowolnym katalogu jednego z dostępnych urządzeń dyskowych. Po uruchomieniu programu AlfaCAD nazwa zbioru dyskowego nowo tworzonego rysunku nie jest zadeklarowana. Wybór opcji /Uaktualnij/ funkcji /Dysk/ menu głównego inicjuje okno dialogowe wyboru pliku pozwalające na przyjęcie dla tworzonego rysunku właściwego urządzenia dyskowego, katalogu oraz nazwy zbioru (jak w p. 12.1.2.).

W przypadku uaktualniania rysunku o znanej nazwie (nazwie pliku) funkcja dyskowa /Uaktualnij/ nie inicjuje okna dialogowego lecz zapisuje rysunek w zbiorze o znanej nazwie po czym powraca do edycji rysunku. Przy uaktualnianiu rysunku w górnej linii edycyjnej ekranu wyświetlana jest nazwa zapisywanego zbioru rysunku. Nazwa rysunku jest znana, jeżeli edycja rysunku poprzedzona była funkcją dyskową /Otwórz rysunek/ realizującą procedurę odczytu rysunku ze zbioru dyskowego, lub też nazwa istniejącego zbioru rysunku zadana była w postaci parametru przy uruchomieniu programu AlfaCAD.

Po zapisie rysunku na dysku, rysunek umieszczony w pamięci przyjmuje podaną nazwę pliku. Przy kolejnych uaktualnieniach program dokonuje zapisu bez konieczności ponownego nadawania nazwy.

12.1.2. Zapis rysunku jako inny zbiór

Funkcja dyskowa /Zapisz jako/ pozwala na zapis rysunku do zbioru dyskowego o dowolnej nazwie, w dowolnym katalogu jednego z dostępnych dysków, niezależnie od tego czy nazwa zbioru rysunku była wcześniej zdefiniowana czy też nie. Generalnie funkcja służy do wykonania kopii rysunku w zbiorze o nazwie różnej od wcześniej zdefiniowanej nazwy zbioru rysunku (dotyczy to również katalogów i urządzeń dyskowych).

Po zapisie rysunku na dysku, rysunek umieszczony w pamięci przyjmuje podaną nazwę pliku. Przy kolejnych uaktualnieniach program dokonuje zapisu bez konieczności ponownego nadawania nazwy.

12.1.3. Edycja tabliczki rysunku

Każdy rysunek opisany jest tzw. tabliczką systemową zawierającą informacje niezbędne do identyfikacji danego rysunku w katalogu dyskowym. Nazwa zbioru rysunku nie pozwala zwykle na pełną jego identyfikację szczególnie w przypadku dużych projektów. Tabliczka systemowa może być wykorzystywana w przyszłych aplikacjach programowych, generujących np. spis dokumentacji.

Tabliczka systemowa składa się z 16 pól o dowolnej 16 znakowej nazwie. Każde pole może zawierać łańcuch o długości maksymalnej 255 znaków. Nazwy pól mogą być ustalane przez użytkownika. Zaleca się wprowadzenie nazw pól mających swoje odpowiedniki w tabliczkach rysunkowych umieszczanych na rysunkach technicznych, np.:

W nowo tworzonym rysunku nazwy pól tabliczki oraz ich pierwotne wartości inicjowane są na podstawie rysunku prototypowego. Jeżeli rysunek prototypowy nie istnieje lub jest ignorowany, nazwy pól i wartości inicjowane są na podstawie zbioru konfiguracyjnego ALFACAD.INI . W zbiorze tym, w grupie parametrów [TABLICZKA] może być zapisany prototyp tabliczki w postaci wierszy:

nazwa_pola = wartość_pola np.:

[TABLICZKA]

Jednostka proj. : Teraz Księżyc Ltd

Inwestycja (1) : Baza Księżycowa Fra Mauro

Inwestycja (2) : Platforma lądownicza

Obiekt (1) : Fotowoltaiczna stacja zasilania 6 KV

Obiekt (2) : Numer projektu : M-1-2024

Numer rysunku : 5-10

Rysunek (1) : Schemat główny zasilania

.... itd.

Menu /Dysk/ zawiera opcję /Edycja tabliczki/ której wybór pozwala na edycję wartości pól tabliczki ewentualnie zmianę nazw pól.

Inicjowane jest okno dialogowe zawierające listę parametrów poszczególnych pól tabliczki. Wskazany wiersz tabliczki przepisywany jest do wierszy edycyjnych - odpowiednio - "Nazwa parametru" i "Wartość parametru". Wskazanie kursorem jednego z tych wierszy inicjuje edycję nazwy bądź wartości w sposób ogólnie przyjęty w programie AlfaCAD.

Wszystkie wiersze menu listy parametrów mogą być wielokrotnie zmieniane w dowolnej kolejności.

Program umożliwia odczytanie z innego rysunku jego tabliczki i przyjęcie jej zawartości do rysunku bieżącego. W tym celu należy wcisnąć przycisk „Import” i wskazać właściwy zbiór w sposób analogiczny jak w funkcji /Dysk//Otwórz rysunek/ a następnie przycisk "OK". Odczytana tabliczka zastąpi bieżącą tabliczkę. Może być ona ponownie edytowana w sposób opisany powyżej.

Wskazanie pola "OK" kończy edycję tabliczki wraz z zaakceptowaniem wprowadzonych zmian. W celu zaniechania wprowadzanych zmian i przywrócenia dotychczasowej treści tabliczki, należy wskazać pole "Esc".

12.2. Odczyt rysunku z dysku

Funkcja dyskowa /Otwórz rysunek/ pozwala na odczyt rysunku ze zbioru dyskowego o dowolnej nazwie, z dowolnego katalogu jednego z dostępnych dysków bądź urządzeń sieciowych.

Jeżeli w linii edycyjnej podana zostanie nazwa nieistniejącego zbioru, zainicjowany zostanie nowy rysunek o podanej nazwie. Jeżeli nazwa podawana jest wprost w linii edycyjnej, ewentualna ścieżka do zbioru musi zostać podana w sposób prawidłowy (nazwa dysku musi odpowiadać nazwie jednego z istniejących w systemie urządzeń dyskowych, podany katalog musi istnieć na podanym dysku).

Użytkownik może podać nazwę zbioru wraz z rozszerzeniem choć nie jest to zalecane. Program przyjmuje standardowe rozszerzenie nazwy zbioru rysunku ".ALF" .

12.3. Wejście i Powrót. Zaawansowane funkcje dostępu do rysunków


W celu uzyskania szybkiego dostępu do tworzonych rysunków ( w szczególności takich rysunków jak schematy elektryczne), można posłużyć się tekstem typu "nazwa pliku+" lub obiektem "Schemat+".

Jeżeli na arkuszu rysunkowym umieścimy obiekt typu Schemat + lub nadamy tekstowi typu "nazwa pliku +" nazwę kolejnego rysunku (schematu), to po uaktualnieniu bieżącego rysunku i wykonaniu funkcji /Dysk//Wejście/ i wskazaniu tekstu zawierającego nazwę pliku, nastąpi zamknięcie bieżącego pliku i otwarcie wskazanego. Procedura nie zostaje jednak zakończona a program czeka na wskazanie kolejnej nazwy pliku lub naciśniecie {ESC} lub {LMB}.
Funkcja
/Dysk//Powrót/ pozwala powrócić do rysunku na wyższym poziomie hierarchii, aż do początkowego rysunku. Program pamięta powrót do ostatnich 500 plików rysunków.
Jeżeli raz wykonamy funkcję
/Dysk//Wejście/, również nowo tworzone w danej sesji rysunki dopisywane są do tzw. struktury hierarchicznej, co pozwala na powrót do poprzednio edytowanych rysunków bez konieczności podawania lub wskazywania nazwy zbioru. Ma to szczególne znaczenie przy wykonywaniu jednocześnie wielu rysunków, np.schematów ideowych sterowania, bez konieczności otwierania wielu okien rysunków jednocześnie.

12.4. Zapis rysunku w formacie DXF


Program AlfaCAD może komunikować się z innymi programami graficznymi. Wspólnym protokołem są zbiory rysunków zapisane w formacie DXF (DXF jest znakiem handlowym AutoDesk Inc.). Aby poddać edycji przy pomocy programu graficznego rysunek utworzony w programie AlfaCAD, należy uzyskać jego postać w formacie DXF. Służy do tego celu funkcja dyskowa
/Export//DXF/.

Format DXF jest tekstową reprezentacją pełnej postaci graficznej rysunku. Program AlfaCAD zapisuje w zbiorze DXF wartości rzeczywiste z dokładnością 6 miejsc dziesiętnych.

Przed rozpoczęciem zapisu program pyta o nazwę zbioru DXF proponując nazwę zgodną z nazwą rysunku źródłowego (bieżącego) lecz z rozszerzeniem .DXF .

Nazwy warstw rysunku przyjmują nazwy zgodne z nazwami warstw rysunku źródłowego z pewnymi zastrzeżeniami:

(zastrzeżenia te są konieczne z uwagi na wymagania niektórych programów graficznych, zwłaszcza programu AutoCAD).

AlfaCAD definiuje w zbiorze DXF typy linii odpowiadające typom linii dostępnym w programie AlfaCAD. Grubości linii jest ustalona dla każdego prymitywu, zgodnie z wartościami zapisanymi w grupie [LINES-DXF] w pliku konfiguracyjnym ALFACAD. INI .

Numery kolorów odpowiadają standardowi DXF. Wielkość arkusza rysunku reprezentowana jest przez zmienne $LIMMIN i $LIMMAX co jednak niekoniecznie powoduje ograniczenie pola roboczego rysunku w różnych programach graficznych.

Obiekty nie mające swojej reprezentacji w formacie DXF zastępowane są blokami złożonymi z innych obiektów dającymi identyczny efekt graficzny (np. elipsa, powierzchnia eliptyczna).

Bloki

Wiele profesjonalnych programów graficznych (np. AutoCAD) pozwala na budowanie złożonych struktur blokowych. Bloki mogą składać się nie tylko z prymitywów graficznych ale także z innych bloków, przy czym bloki te mogą występować w postaci obróconej pod dowolnym kątem, w skali różnej od jedności, jako pojedyncze bądź w szyku kołowym lub prostokątnym. Złożona struktura blokowa może być reprezentowana w formacie DXF.

Program AlfaCAD pozwala również na tworzenie bloków o praktycznie dowolnej złożoności, lecz ich struktura różni się od struktury bloków reprezentowanych w formacie DXF. Różnice te wynikają z ogólnie przyjętych w programie AlfaCAD zasad tworzenia wielopoziomowych struktur blokowych oraz funkcji edycyjnych pozwalających na łatwą edycję bloków złożonych. W związku z tym przy zapisie rysunku w formacie DXF struktura blokowa jest w pełni zachowywana (również wielopoziomowa) z tym że każdy blok występuje jako pojedynczy, unikalny blok, podobnie jak ma to miejsce w programie AlfaCAD.

Nazwy bloków w formacie DXF przyjmują nazwy zgodne z nazwami oryginalnymi z zastrzeżeniami:

(zastrzeżenia te są konieczne z uwagi na wymagania niektórych programów graficznych, zwłaszcza programu AutoCAD).

12.5. Odczyt zbiorów w formacie DXF

Program może odczytywać rysunki zapisane w formacie DXF zgodnym z AutoCAD: r.9 lub nowszym, oraz w formacie DWG from AutoCAD R14 to the v2015.

Program automatycznie rozpoznaje wersję formatu DXF i DWG w zbiorze rysunku.

12.5.1. Parametry uruchomieniowe

Po wywołaniu funkcji /Dysk//Import//DXF/ lub /Dysk//Import//DWG/ i wskazaniu (wpisaniu) nazwy zbioru w formacie DXF lub DWG, inicjowane jest okno dialogowe parametrów konwersji rysunku. Okno dialogowe otwierane jest zawsze kiedy wczytywany jest rysunek w formacie DXF, oraz wtedy kiedy wczytywany jest rysunek w formacie DWG gdy jego konwersja przebiegła poprawnie.

Okno dialogowe zawiera następujące informacje:

Jeżeli zbiór DXF został utworzony przy pomocy programu AutoCAD, jednostka powinna odpowiadać interpretacji jednostki rysunkowej w programie ACAD.

Jeżeli zbiór został utworzony w programie AlfaCAD, jako jednostkę należy przyjąć [mm].

Jeżeli zbiór DXF pochodzi z programu ACAD, skala konwersji powinna odpowiadać oczekiwanej skali rysunku.

Dla zbiorów utworzonych przy pomocy programów AlfaCAD, należy przyjąć skalę 1:1.

12.5.2. Format rysunku. Rysunek prototypowy.

W zbiorze DXF nie ma zamieszczonej informacji o formacie arkusza rysunkowego. Stąd też inicjowany jest rysunek prototypowy PROTOTYP.AXF formatu A0, w którym wstawiane są obiekty odczytywane ze zbioru DXF przy czym punkt <0,0> rysunku DXF przesuwany jest do punktu <0,0> globalnego układu współrzędnych AlfaCAD. Program posługuje się w tym celu wartościami EXTMIN zapisanym w zbiorze DXF.

Wartości EXTMIN(X,Y) są zdefiniowane prawidłowo w zbiorze DXF jeżeli (po wykonaniu różnorodnych operacji edycyjnych) przed zapisem zbioru DXF zostanie wykonana funkcja ZOOM / EXTENDS (ZOOM / Zakres) w wyniku działania której zostaną uaktualnione wartości EXTMIN(X,Y) i EXTMAX (X,Y).

Rysunek prototypowy PROTOTYP.AXF można dowolnie modyfikować (podobnie jak standardowy rysunek prototypowy PROTOTYP.ALF).

Po odczytaniu zbioru DXF, aktualny rysunek nie ma domyślnej nazwy, należy ją podać przy pierwszym zapisie rysunku na dysk.

12.5.3. Konwersja typów linii

Program rozpoznaje automatycznie następujące typy linii:


- ACAD:


- AlfaCAD

Program też rozpoznaje typy linii których nazwy wzorców zawierają jeden z identyfikatorów typu:

- quasi - ACAD:


Linie nierozpoznane interpretowane są jako linie ciągłe.

12.5.4. Konwersja wzorów czcionek

Program dokonuje konwersji wzorów czcionek według listy odpowiedników zamieszczonej w zbiorze konfiguracyjnym ALFACAD.INI w grupie [Czcionki-DXF]

Poniżej zamieszczono przykładową postać grupy zmiennych (wartości standardowe).

Nazwę zmiennej stanowi nazwa czcionki DXF, wartościami zmiennej są :

nazwa czcionki AlfaCAD, współczynnik szerokości.

[Czcionki-DXF]
POLTECH=POLTECH ,1.428571429;
POLTECH1=POLTECH1 ,0.588235294;
ROMAN=ROMAN ,1;
BLOK=BLOK ,1;
FUTURA=FUTURA ,1;
SYSTEM=SYSTEM ,1;
SYSTEM1=SYSTEM1 ,1;
COMPLEX8=ROMANC ,1;
COMPLEX=ROMANC ,1;
CYRILLIC=ROMANC ,1;
CYRILTLC=ROMANC ,1;
GOTHICE8=ROMANC ,1;
GOTHICG8=ROMANC ,1;
GOTHICI8=ROMANC ,1;
GOTHICE=ROMANC ,1;
GOTHICG=ROMANC ,1;
GOTHICI=ROMANC ,1;
GREEKC=ROMANC ,1;
GREEKS=ROMANC ,1;
ISO8=ROMANS ,1;
ITALIC8=ITALICC ,1;
ITALICC8=ITALICC ,1;
ITALICT8=ITALICT ,1;
MONOTXT8=ITALICT ,1;
ISO=ROMANS ,1;
ITALIC=ITALIC ,1;
ITALICC=ITALICC ,1;
ITALICT=ITALICT ,1;
MONOTXT=SYSTEM ,1;
ROMANC8=ROMANC ,1;
ROMAND8=ROMAND ,1;
ROMANS8=ROMANS ,1;
ROMANT8=ROMANT ,1;
SCRIPTC8=SCRIPTC ,1;
SCRIPTS8=SCRIPTS ,1;
SIMPLEX8=SYSTEM ,1;
ROMANC=ROMANC ,1;
ROMAND=ROMAND ,1;
ROMANS=ROMANS ,1;
ROMANT=ROMANT ,1;
SCRIPTC=SCRIPTC ,1;
SCRIPTS=SCRIPTS ,1;
SIMPLEX=SYSTEM ,1;
SYASTRO=ROMANS ,1;
SYMAP=ROMANS ,1;
SYMATH=ROMANS ,1;
SYMETEO=ROMANS ,1;
SYMUSIC=ROMANS ,1;
TXT8=SYSTEM ,1;
TXT=SYSTEM ,1;
DUPLEX=ROMAND ,1;
STANDARD=SYSTEM ,1;
CIBT____=POLTECH ,1;
COBT____=POLTECH ,1;
EUR_____=ROMANC ,1;
EURO____=ITALICC ,1;
PAR_____=ROMANC ,1;
ROM_____=ROMAND ,1;
ROMB____=ROMAND ,1;
ROMI____=ITALICC ,1;
SAS_____=FUTURA ,1;
SASB____=FUTURA ,1;
SASBO___=FUTURA ,1;
SASO____=FUTURA ,1;
SUF_____=ROMANC ,1;
TE______=FUTURA ,1;
TEB_____=FUTURA ,1;
TEL_____=FUTURA ,1;
CIBT____=POLTECH ,1;
COBT____=POLTECH ,1;
EUR_____=ROMANC ,1;
EURO____=ITALICC ,1;
PAR_____=ROMANC ,1;
ROM_____=ROMAND ,1;
ROMB____=ROMAND, 1;
ROMI____=ITALICC ,1;
SAS_____=FUTURA ,1;
SASB____=FUTURA ,1;
SASBO___=FUTURA ,1;
SASO____=FUTURA ,1;
SUF_____=ROMANC ,1;
TE______=FUTURA ,1;
TEB_____=FUTURA ,1;
TEL_____=FUTURA ,1;


Czcionki nierozpoznane zamieniane są na POLTECH.

12.5.5. Znaki diakrytyczne

Standard polskich znaków diakrytycznych w zbiorze DXF (przy odczycie oraz zapisie) określa zmienna "Polskie znaki DXF" z grupy [Katalogi] zbioru konfiguracyjnego RYSUJ.INI :

Polskie znaki DXF=2; 0- Mazovia, 1-Latin2, 2-Acad14 for Windows

12.5.6. Konwersja kolorów

Wszystkie 255 kolory palety ACAD transformowane są do palety 255 kolorów AlfaCAD.

Program uwzględnia deklaracje kolorów "BYLAYER" oraz "BYBLOCK" dla prymitywów graficznych oraz elementów bloków.

12.5.7. Warstwy

Program zachowuje nazwy oraz atrybuty (flagi widoczności i zamrożenia) wszystkich 255 warstw, przy czym warstwa 255 jest zawsze niewidoczna i służy ona do przechowywania standardowych bloków bibliotecznych.

12.5.8. Bloki i atrybuty

Program zachowuje strukturę blokową rysunku, zachowując również nazwy bloków bibliotecznych.

Nazwy bloków pierwotnych (oryginalnych) mają na początku nazwy dodany znak spacji (bloki te przechowywane są na niewidocznej warstwie 255).

Bloki potomne (kopie oryginałów wstawione na warstwach roboczych) mają na początku nazwy dodany znak kropki.

Program uwzględnia tekstowe atrybuty umieszczone w blokach (zmienne tekstowe) dokonując ich aktualizacji przy kolejnych wstawieniach.

AlfaCAD uwzględnia bloki wielopoziomowe (złożone) bez ograniczenia liczby poziomów.

12.6. Zajętość pamięci RAM

Informację o wielkości dostępnej pamięci RAM, zajętości pamięci przez bieżący rysunek oraz inne informacje można uzyskać przez wybór opcji /Info/ menu funkcji /Dysk/.

Program wyświetla następujące informacje:

Zbliżanie się wartości "Wielkość rysunku" do wartości "Pamięć RAM dla rysunku" świadczy o wyczerpaniu zasobów programu a w związku z tym możliwości wystąpienia ograniczeń wielkości rysunku. W przypadku pełnej zajętości pamięci program komunikuje o limicie pamięci ignorując próbę wprowadzania nowych obiektów. Ograniczenie pamięci RAM dla rysunku ma znaczenie przy pracy nad wieloma rysunkami otwartymi jednocześnie w wielu oknach AlfaCAD. Przy pracy z pojedynczym rysunkiem, wartość ta może być ustawiona dowolnie.

Program może wykorzystywać maksymalnie 2 GB RAM.